W dniu Święta Radia 11.04.2018r. mieliśmy świetną okazję odwiedzić nasze Radio i zobaczyć je i pracę w nim od środka oraz posłuchać ciekawych historii opowiadanych przez naszego przewodnika Bogdana Rosę
Pan Bogdan Rosa bardzo ciekawie opowiadał. Nic mu nie umknęło aby nam przekazać. .Zaczniemy zatem od początku, bo warto podzielić się tymi ciekawymi wiadomościami.
I powiedział między innymi:
“Zgodnie z zarządzeniem Przewodniczącego Komitetu ds. Radiofonii z 18 lutego 1953 roku słowa „Tu Polskie Radio Koszalin” pierwszy raz w eter popłynęły 15 listopada 1953 roku. Redakcję Radia ulokowano w willi przy al. Marszałka Piłsudskiego 49 (dawny pałacyk myśliwski). Budynek ten wcześniej należał do oświaty i jeszcze w 1954 roku na górze mieszkali w nim nauczyciele. Początkowo program docierał do 30 tysięcy słuchaczy radiowęzłów. Program naszej rozgłośni był odbierany w województwie koszalińskim, dzięki popularnym wówczas „kołchoźnikom”.
W latach 60 – tych nastąpił rozwój produkcji odbiorników radiowych, dzięki którym można było słuchać również Radia Koszalin na falach średnich. W naszych zbiorach z tamtych lat zachował się, wyprodukowany przez Zakłady Radiowe Kasprzaka, odbiornik ATUT 2
z naniesionym na skali fal średnich napisem – KOSZALIN.
Dziś nikt z nas nie pamięta tych pierwszych lat organizowania pracy technicznej naszej stacji. Jedynie w opowieściach przekazywane są wspomnienia byłych pracowników techniki
o trudnych wówczas warunkach tworzenia programu. Z tamtych lat zachowały się magnetofony stacyjne SJ – ty, słynne „montażówki” służące dziennikarzom do montażu taśm radiowych, które sklejane były acetonem. Wtedy też zdarzało się, że sprzęt radiowy był „zdobywany z demobilu”.
Magnetofon stacyjny SJ
Istotnym okresem rozwoju technologicznego i programowego były lata
70 – te. Wówczas to m.in. wraz z rozgłośniami w Szczecinie i Gdańsku rozpoczęliśmy wspólną realizację porannej audycji informacyjnej Studio Bałtyk. Dla techniki naszych rozgłośni było to ambitne wyzwanie techniczne. Programu Studio Bałtyk słuchali nie tylko mieszkańcy całego regionu nadmorskiego. Zasięgiem docieraliśmy również do słuchaczy w województwie: bydgoskim, poznańskim oraz zielonogórskim. Wówczas konkurowaliśmy już z ogólnopolskim wydaniem Porannych Sygnałów, które realizowane było przez Program I Polskiego Radia.
Następne lata napawały nas nadzieją na zmiany techniczne dotyczące produkcji programu. Kolejnym ważnym wówczas etapem było uruchomienie emisji stereofonicznej. Na początku zdarzało się, że część muzyki stereofonicznej odtwarzaliśmy na antenę z zakupionego amatorskiego gramofonu. Był to krótki czas, w trakcie którego nie dysponowaliśmy stereofonicznymi magnetofonami stacyjnymi. Kiedy otrzymaliśmy pierwsze „madziary”, czyli węgierskie magnetofony stereofoniczne, mogliśmy emitować swój program lokalny w wersji stereofonicznej. Ze względu na brak łączy stereofonicznych z Warszawą Radio Koszalin, podobnie jak i inne rozgłośnie regionalne, przez wiele miesięcy odtwarzało ogólnopolski program muzyczny z naszej rozgłośni do nadajnika UKF zlokalizowanego w RTCN Gołogóra. Taśmy z nagranymi audycjami przesyłane były z Warszawy drogą pocztową. Plusem takiego systemu emisji programu (z naszego punktu widzenia), był dostęp do nowości w polskiej muzyce stereofonicznej, a także „pozyskiwanie” wysokiej jakości taśm radiowych: BASSF, LGR czy AGFA PER 525.
Nabycie kolejnych budynków przy ówczesnej ul. A. Czerwonej oraz przekazanie przez Radiokomitet wozu transmisyjnego marki Robur wraz ze stereofonicznymi magnetofonami
NAGRA, w zasadniczy sposób zmieniło system produkcji, transmisji oraz nagrań terenowych. Dzięki temu rozpoczęliśmy realizację stereofonicznych nagrań koncertów m.in. z Festiwalu Organowego w Koszalinie, Wieczorów Wiolonczelowych w Kołobrzegu czy też Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku.
W tym czasie Radio Koszalin współrealizowało również z Polskim Radiem i TVP koncerty Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu. Systematycznie nadawana była także
z Koszalina ogólnopolska audycja Cztery pory roku, a w okresie letnim dla Programu I PR realizowaliśmy Lato z radiem. Trudno w tym miejscu nie wspomnieć o codziennych transmisjach
w Porannych Sygnałach i Studiu Bałtyk z przebiegu akcji gaszenia erupcji ropy naftowej
w Karlinie na przełomie 1980 i 1981 roku.
Jednak najważniejszymi przedsięwzięciami technologicznymi i realizacyjnymi były transmisje radiowe z pobytu Jana Pawła II w Warszawie, ze spotkania Ojca Świętego
z młodzieżą na Westerplatte w 1987 roku, czy też z przebiegu dwudniowego pobytu papieża w Koszalinie w 1991 roku.
W wyniku zmian prawnych w 1993 roku, nasza rozgłośnia zmieniła nazwę na: Polskie Radio – Regionalna Rozgłośnia w Koszalinie „Radio Koszalin S.A.” Na co dzień posługujemy się jednak nazwą Polskie Radio Koszalin.
Początki procesu cyfryzacji w Radiu Koszalin sięgają właśnie lat 90 – tych, kiedy to na kilku pierwszych stacjach komputerowych zostało zainstalowane oprogramowanie służące do cyfrowego montażu elektronicznego dźwięku. Zakupione oprogramowanie MarWin było pakietem przeznaczonym dla komputerów PC/AT wyposażonych w karty dźwiękowe MPEG – Digigram PCX. Była to uproszczona wersja, używanego również w rozgłośni, wielościeżkowego edytora dźwięku Xtrack Multitrack firmy Digigram.
Przełomowym jednak momentem w historii naszego Radia było oddanie do eksploatacji nowego budynku rozgłośni wraz nowoczesną technologią cyfrową, które miało miejsce w roku 2002. W momencie oddania do użytku był to najnowocześniejszy technologicznie budynek tego typu w Europie. Na powierzchni prawie 3 tysięcy metrów kwadratowych mieszczą się: dwa studia emisyjne, studio produkcyjne, studio nagraniowo – koncertowe na 100 osób, newsroom, pomieszczenia redakcyjne, archiwum, biura marketingu.
Wyposażenie technologiczne wraz z oprogramowaniem dostarczyła niemiecka firma Tum+Mahr GmbH. Od tego momentu w zasadniczy sposób zmieniła się technologia pracy, czyli tworzenie programu radiowego. Wówczas to Radio Koszalin po zakończonych kilkuletnich intensywnych przygotowaniach, związanych ze zmianą technologii, zapoczątkowało produkcję swojego programu całkowicie w technice cyfrowej. Był to tym samym moment zakończenia produkcji programu w technologii analogowej.
Główne założenia realizowane wówczas w nowej rozgłośni to pełna cyfryzacja procesów produkcji, archiwizacji i emisji. Rozproszony układ krosowania został oparty na dwóch routerach studyjnych i jednym centralnym. Zainstalowane cyfrowe konsolety mikserskie
o bardzo dużej elastyczności, dały możliwości zarządzania programowymi procesami komutacji
i korekcji dźwięku. Realizację powyższych zadań oparto na systemie RM 3200D niemieckiej firmy DHD, który został połączony z routerem centralnym przez szynę MADI (przesyłanie sygnałów cyfrowych audio cienkim kablem bez potrzeby korzystania ze zwykłych multicore’ów).
Cyfrowe Miksery RM3200D został specjalnie zaprojektowany dla potrzeb radiofonii.
W tym okresie były to pierwsze cyfrowe miksery audio tej klasy na świecie, w których do procesu przetwarzania wewnętrznego sygnału, użyto 32 bitowe procesory dźwięku DSP.
Do konsolet podłączone zostały stacje komputerowe. Pierwsza przeznaczona była do emisji materiałów dźwiękowych, a wyposażona została w profesjonalną kartę dźwiękową PCX 822, posiadającą cztery wyjścia AES/EBU z przydzielanymi automatycznymi startami materiałów dźwiękowych. Zastosowane oprogramowanie, umożliwiło edytowanie źródeł dźwięku z listy pozycji programowych. Każdy z torów zawierał swój własny zestaw przycisków wraz
z możliwością samodzielnego „przeciągnięcia” pliku dźwiękowego z okna eksploratora BaseBrowsera. Wspomagająca aplikacja edycji Carts – umożliwiała emitowanie dodatkowego dźwięku. Druga stacja komputerowa z kartą dźwiękową PCX 924 i jednym stereofonicznym wyjściem i wejściem analogowym oraz AES/EBU, służyła do rejestracji materiałów dźwiękowych umożliwiając przyjmowanie materiałów dźwiękowych w trybie „na żywo” lub do emisji dźwięków.
Naszą chlubą jest również Studio Nagraniowo – Koncertowe im. Czesława Niemena, które zostało wyposażone w 2006 roku w System Digidesign PRO TOOLS HD 3 ACCEL
z oprogramowaniem PRO TOOLS 7.X TDM. Najbardziej zaawansowany system Pro Tools HD3 łączy moc obliczeniową procesorów DSP z możliwościami jednostki centralnej dostarczając wyjątkową jakość dźwięku, wysoką wydajnością dając w sumie do dyspozycji użytkownika 160 kanałów. Nowoczesne wyposażenie, profesjonalne oświetlenie i doskonała akustyka to cechy, które powodują, że studio jest idealnym miejscem do pracy. W klimatyzowanym studiu o powierzchni 108 mkw. przewidziano 100 miejsc dla publiczności. Scena o wymiarach 7×3,5m i wysokości 0,47m powala na występ większości artystów. Do dyspozycji jest także małe pomieszczenie odizolowane akustycznie od studia o powierzchni 11 mkw. z adaptacją akustyczną i okablowaniem audio.
Reasumując warto zadać sobie pytanie? Czemu służy cyfryzacja w radiofonii?
W telegraficzny sposób można odpowiedzieć, że dźwięk zapisany cyfrowo w postaci pliku, zdecydowanie łatwiej może być przesłany przy minimalnej podatności na zakłócenia. Dźwięk
w postaci cyfrowej, charakteryzuje się niskim poziomem szumów, a co za tym idzie wysoką dynamiką. Do zalet cyfryzacji dźwięku możemy także zaliczyć m.in.:
- możliwość zapisywania jego danych cyfrowych wraz z sygnałem,
- łatwość multiplikacji zbiorów bez utraty jakości,
- ogromną łatwość rozpowszechniania i publikacji zbiorów,
- możliwość zdalnego dostępu bez fizycznej obecności odbiorcy w miejscu przechowywania zbioru,
- możliwość obiektywnej weryfikacji jakości zapisanych nośników w funkcji czasu oraz oryginał – kopia lub lepszy – gorszy egzemplarz,
- możliwość obiektywnej weryfikacji degradacji oryginału,
- możliwość dodatkowej obróbki bez ingerencji w materiał oryginalny w stworzeniu bogatszych ofert programowych oraz dostępu do dodatkowych „usług Społeczeństwa Informacyjnego”,
- obniżenie kosztów emisji i zaoferowanie nadawcom większych możliwości rozwijania działalności oraz wzbogacenia oferty – zarówno programowej, jak i rynkowej, przy jednoczesnym zapewnieniu udziału w procesie zagospodarowania sieci cyfrowych przede wszystkim nadawcom emitującym obecnie programy w sieciach analogowych.
Nie sposób w takiej krótkiej analizie ukazać wszystkich zmian technologicznych, które my pracownicy techniki, mieliśmy wielką przyjemność wdrażać w minionych latach. Zmiana technologii spowodowała, że w obecnych czasach program radiowy „pokonuje” bardziej złożoną drogę docierając do słuchacza. Zanim usłyszymy emitowany dźwięk, przechodzi on najpierw w rozgłośni przez wiele urządzeń takich jak: przedwzmacniacze, limitery, kompresory, dystrybutory, procesory, urządzenia kodujące, karty dźwiękowe, krosownice, routery, koncentratory, serwery czy macierze. Wszystkie te urządzenia współpracują ze sobą dzięki aplikacjom użytkowym.
Od kilkunastu lat dosył sygnału do nadajników jest również realizowany w technologii cyfrowej. Pierwszymi kodekami były Capelle oraz łącza 2 Mbit/s. Obecnie do kodowania sygnału wykorzystywane są kodeki STL IP i strumienie IP w ramach Virtual Private Networks.
Dzięki temu, że od 2002 roku Radio Koszalin tworzy oraz przesyła program radiowy całkowicie w technologii cyfrowej, ma już za sobą zrealizowany bardzo ważny etap w pracach przygotowawczych do cyfrowej emisji. W 2015 roku rozpoczęto zatem emisję cyfrową programu Radia Koszalin i Radia Słupsk w technologii DAB+ z dwóch obiektów: RTON Koszalin / Góra Chełmska, a w Kołobrzegu z obiektu RON Kołobrzeg / Strażnica. Nadajniki pracują na kanale 12 D (częstotliwość 229,072 MHz w polaryzacji pionowej) i pokrywają obszar naszej części wybrzeża.
